Viện Nghiên cứu và Phát triển Công nghệ Khí tượng Thủy văn và Môi trường chính thức thành lập ngày 20/11/2023 theo Quyết định số 08/QĐ-HKTTV của Hội Khí tượng thủy văn Việt Nam. Đây được xem là dấu mốc quan trọng tiếp theo trong quá trình hình thành và phát triển của Hội KTTV Việt Nam, nhằm tiếp tục kiện toàn hệ thống tổ chức của một ngành quan trọng và có bề dày lịch sử.
Với đội ngũ nòng cốt là các chuyên gia, các nhà khoa học có kinh nghiệm, chuyên môn cao trong lĩnh vực khí tượng, thủy văn, môi trường, Viện sẽ tăng cường công tác nghiên cứu phát triển ứng dụng các tiến bộ, công nghệ khí tượng thủy văn nhằm phục vụ hiệu quả cho công tác khí tượng thủy văn, phòng chống thiên tai, phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh - quốc phòng.
Công bố quyết định thành lập Viện và trao quyết định bổ nhiệm Viện trưởng (ảnh: Quỳnh Hương)
Lĩnh vực khoa học và công nghệ của Viện: Nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ về khí tượng, khí hậu, khí tượng nông nghiệp, thủy văn, tài nguyên nước, khí tượng thủy văn biển, môi trường và biến đổi khí hậu; Tư vấn, dịch vụ và chuyển giao công nghệ về phát triển bền vững và thích ứng với BĐKH; Tổ chức hội nghị, hội thảo khoa học, đào tạo nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn; Thực hiện công tác giám sát, dự báo, cảnh báo thiên tai, khí tượng thủy văn, biến đổi khí hậu và môi trường; Điều tra, khảo sát khí tượng thủy văn, hải văn, địa hình, địa chất và môi trường; Xây dựng báo cáo hiện trạng, diễn biến và đánh giá tác động môi trường, đánh giá môi trường chiến lược, ứng phó sự cố môi trường, tràn dầu; Thực hiện dịch vụ giám sát thi công công trình, hiện trường về các lĩnh vực khí tượng thủy văn, hải văn, môi trường và biến đổi khí hậu; Xây dựng, phát triển và ứng dụng phần mềm, mô hình, cơ sở dữ liệu, viễn thám và hệ thống thông tin địa lý; thẩm định các dự án đầu tư, các đề tài nghiên cứu, công nghệ, báo cáo kinh tế kỹ thuật trong lĩnh vực khí tượng thủy văn, môi trường, sinh thái, phòng tránh giảm nhẹ thiên tai, biến đổi khí hậu, sinh kế và phát triển bền vững.
Theo GS.TS Trần Thục, Chủ tịch Hội Khí tượng thủy văn Việt Nam, sự ra đời của Viện sẽ thúc đẩy mạnh mẽ công tác chuyên môn, khoa học công nghệ của hội. Viện cần tập hợp các chuyên gia, các nhà khoa học và đào tạo chuyên sâu để cho các hoạt động của Viện có thể đóng góp hiệu quả, phục vụ công tác quản lý nhà nước của ngành tài nguyên và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Nhấn mạnh yêu cầu “biến thông tin thành kiến thức”, GS.TS Trần Thục đề nghị Viện cần cần chuyển tải những thông tin KTTV thành dạng sử dụng có hiệu quả, làm ra sản phẩm khoa học công nghệ, dịch vụ khí hậu, dịch vụ khoa học công nghệ và đặc biệt là tạo được tác động tích cực là biến thông tin thành tri thức.
Đối với lĩnh vực biến đổi khí hậu, GS Trần Thục cho rằng đã có nhiều nghiên cứu về tác động của BĐKH về mặt vật lý, nhưng chưa có nhiều nghiên cứu về tác động chuyển đổi khi triển khai các hành động ứng phó. Đây là vấn đề Viện cần chú trọng trong thời gian tới. Bên cạnh đó, Việt Nam đã cam kết đạt phát thải ròng vào năm 2050, vì thế Viện cần chú trọng đến các nghiên cứu liên quan về chuyển đổi xanh và bền vững, trong đó có kiểm kê phát thải khí nhà kính; hạn mức phát thải khí nhà kính; các tiêu chuẩn về "xanh/bền vững"…