Hút thuốc là nguyên nhân gây bệnh tật và tử vong không thể tránh được. Trong khói thuốc lá chứa hơn 4.000 loại hóa chất, trong đó có hơn 200 loại có hại cho sức khỏe, bao gồm các chất gây nghiện và các chất gây độc. Trong đó có 40 chất được xếp vào loại gây ung thư, gồm những chất như nicotin, monoxit cacbon, hắc ín và benzen, formaldehyte, amoniac, aceton, asen, cyanua hidro ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thần kinh, mạch máu và nội tiết gây ra những bệnh tim mạch, giảm trí nhớ và các bệnh ung thư.

Tác hại gây bệnh của việc hút thuốc lá đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu trên thế giới. Theo các công trình nghiên cứu, hút một điếu thuốc làm giảm đi 5 phút cuộc sống. Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc ngắn hơn so với người không hút thuốc từ 5-8 năm. Khi hút thuốc, người hút thường thở ra hai luồng khói chính và phụ, và 20% khói thuốc bị hít vào trong luồng chính, 80 % còn lại được gọi là luồng phụ, nảy sinh khi kéo thuốc (giữa những lần hít vào) và khi tắt thuốc. Luồng khói chính nảy sinh tại 950°C và khói phụ 500°C, do đó luồng khói phụ tỏa ra nhiều chất độc hại hơn. Hút thuốc làm tăng tỷ lệ tử vong từ 30-80%, chủ yếu là do ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, bệnh tim mạch…Theo Tổ chức Y tế thế giới, sử dụng thuốc lá là yếu tố nguy cơ thứ 2 trong số 10 yếu tố nguy cơ hàng đầu đe dọa sức khỏe người dân ở các nước đang phát triển (trong đó có Việt Nam).

Những biện pháp để phòng, chống tác hại của thuốc lá:

Cần phải hiểu rằng bỏ thuốc cần có một phương pháp tốt và quyết tâm áp dụng vào hành động của mình để bỏ đi những cái không cần thiết và tổn hại đến sức khỏe và công việc của bạn, muốn bỏ thuốc trước hết là cần sự nỗ lực thật sự từ chính bản thân và điều quan trọng là phải hiểu “tại sao bạn lại nghiện thuốc lá”. Thực ra việc nghiện thuốc của bạn bắt nguồn từ 2 lý do:

Lý do thứ nhất: là do tâm lý, tâm lý này bắt nguồn từ thói quen lặp đi lặp lại một hành động rồi dần trở nên quen dần, bạn sẽ cảm thấy khó chịu khi thiếu nó. Thật ra lúc đầu bạn cho là hút thuốc chẳng qua là vì giao tiếp, quan điểm này không hề sai nhưng nó cũng chính là lý do khiến bạn khó có thể cai thuốc được. Lời khuyên dành cho những người muốn cai thuốc lá đó là lòng quyết tâm. Trước hết bạn nên từ bỏ thói quen hàng ngày có liên quan đến thuốc lá. Ví dụ trong lúc uống cà phê với bạn bè, hay trên bàn nhậu, bạn có thực sự cai được hay không là hoàn toàn phụ thuộc vào sự quyết tâm của bạn.

Lý do thứ hai: Chất Nicotine chứa trong mỗi điếu thuốc là chất gây nghiện nếu sử dụng thường xuyên

Một số nội dung quy định xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến thuốc lá tại Nghị định số 117/2020/NĐ-CP ngày 28/9/2020 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế (Nghị định số 117/2020/NĐ-CP)

Vi phạm về địa điểm cấm hút thuốc lá:

Điều 25 Nghị định số 117/2020/NĐ-CP quy định như sau:

         1. Cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm. Trường hợp hút thuốc lá trên tàu bay thực hiện theo quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng không dân dụng.

2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Không có chữ hoặc biểu tượng “cấm hút thuốc lá” tại địa điểm cấm hút thuốc lá theo quy định của pháp luật;

b) Không tổ chức thực hiện, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện đúng quy định về cấm hút thuốc lá tại địa điểm thuộc quyền quản lý, điều hành.

3. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây tại nơi dành riêng cho người hút thuốc lá:

a) Không có phòng và hệ thống thông khí tách biệt với khu vực không hút thuốc lá;

b) Không có dụng cụ chứa mẩu, tàn thuốc lá;

c) Không có biển báo tại vị trí phù hợp, dễ quan sát;

d) Không có thiết bị phòng cháy, chữa cháy.

Vi phạm quy định về bán, cung cấp thuốc lá:

Điều 26 Nghị định số 117/2020/NĐ-CP quy định như sau:

1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi không có biển thông báo không bán thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi tại điểm bán của đại lý bán buôn, đại lý bán lẻ thuốc lá.

2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Trưng bày quá một bao hoặc một tút hoặc một hộp của một nhãn hiệu thuốc lá tại đại lý bán lẻ, điểm bán lẻ thuốc lá;

b) Bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi;

c) Bán, cung cấp thuốc lá không ghi nhãn, không in cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá theo quy định của pháp luật. Trường hợp bán thuốc lá không ghi nhãn, không in cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá là thuốc lá nhập lậu, thuốc lá giả thì thực hiện xử phạt theo quy định của pháp luật về hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

3. Hình thức xử phạt bổ sung:

Đình chỉ hoạt động kinh doanh có liên quan đến hành vi vi phạm trong thời hạn từ 01 tháng đến 03 tháng đối với các hành vi quy định tại khoản 2 nêu trên.

4. Biện pháp khắc phục hậu quả:

Buộc thu hồi và loại bỏ yếu tố vi phạm đối với thuốc lá không ghi nhãn, không in cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá đối với hành vi quy định tại điểm c khoản 2 nêu trên. Trường hợp không loại bỏ được yếu tố vi phạm thì buộc tiêu hủy.

Vi phạm quy định khác về phòng, chống tác hại của thuốc lá:

Điều 29 Nghị định số 117/2020/NĐ-CP quy định như sau:

1. Cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với người từ đủ 16 tuổi nhưng chưa đủ 18 tuổi có hành vi sử dụng thuốc lá.

2. Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Vận động, ép buộc người khác sử dụng thuốc lá;

b) Sử dụng người chưa đủ 18 tuổi mua thuốc lá.

3. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Sử dụng hình ảnh thuốc lá trên báo chí, xuất bản phẩm dành riêng cho trẻ em;

b) Cung cấp thông tin không có cơ sở khoa học, không chính xác về thuốc lá và tác hại của thuốc lá;

c) Không đưa nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hằng năm, không đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ;

d) Không hạn chế hình ảnh diễn viên sử dụng thuốc lá trong các tác phẩm sân khấu, điện ảnh theo quy định của pháp luật.

4. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Sử dụng tên, nhãn hiệu và biểu tượng của sản phẩm thuốc lá với sản phẩm, dịch vụ khác;

b) Tiếp thị thuốc lá trực tiếp tới người tiêu dùng dưới mọi hình thức;

c) Để cho tổ chức, cá nhân tiếp thị thuốc lá trực tiếp tới người tiêu dùng tại cơ sở thuộc quyền quản lý, điều hành;

d) Chậm nộp khoản đóng góp bắt buộc theo quy định của pháp luật

đ) Khai sai dẫn đến nộp thiếu khoản đóng góp bắt buộc theo quy định của pháp luật;

e) Sử dụng kinh phí hỗ trợ của Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá không đúng quy định của pháp luật;

g) Doanh nghiệp, các phương tiện thông tin đại chúng đưa tin, thông báo về việc tài trợ của tổ chức, cá nhân kinh doanh thuốc lá.

5. Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Thực hiện hoạt động tài trợ dưới bất kỳ hình thức nào, trừ trường hợp được phép theo quy định của pháp luật;

b) Trốn, gian lận khoản đóng góp bắt buộc theo quy định của pháp luật.

6. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc thu hồi sản phẩm để khắc phục, loại bỏ yếu tố vi phạm đối với hành vi quy định tại các điểm a, b, d khoản 3 và điểm a khoản 4 nêu trên. Trường hợp không khắc phục được yếu tố vi phạm thì buộc tiêu hủy;

b) Buộc hoàn trả số tiền lãi từ khoản chênh lệch do nộp chậm khoản đóng góp bắt buộc đối với hành vi quy định tại điểm d khoản 4 nêu trên;

c) Buộc hoàn trả số tiền do sử dụng sai quy định đối với hành vi quy định tại điểm e khoản 4 nêu trên;

d) Buộc hoàn trả số tiền phải nộp và số tiền lãi (nếu có) do kê khai sai, trốn, gian lận khoản đóng góp bắt buộc đối với hành vi quy định tại điểm đ khoản 4 và điểm b khoản 5 nêu trên.

Để phòng chống tác hại của thuốc lá, hãy thực hiện tốt các thông điệp sau

- Tuổi trẻ Việt Nam hãy nói không với thuốc lá.

- Bảo vệ phụ nữ khỏi  hút thuốc thụ động và tiếp thị thuốc lá.

- Không hút thuốc lá nơi công cộng.

- Chung tay vì một thế giới không khói thuốc.

Hãy hưởng ứng vì môi trường sống không khói thuốc lá

1. Hút thuốc lá là tự hại mình và đầu độc người xung quanh

2. Khói thuốc lá gây bệnh tật và tử vong.

3. Mọi người đều có quyền sống trong môi trường không có khói thuốc lá.

4. Cán  bộ, công chức thực hiện nghiêm quy định cấm hút thuốc lá nơi làm việc./.